Polkadot vs. Cosmos กับเป้าหมายคล้ายกันที่จะเข้าสู่ Multi-Chain

ปัจจุบัน Blockchain ที่เป็นโครงสร้างพื้นฐานหรือเรียกอีกอย่างก็คือ Blockchain Layer 1 นั้น มีอยู่ด้วยกันหลายๆ เชน จนทำให้ผู้ใช้งานต่างพากันสับสน ไม่มีมาตรฐาน กฏเกณฑ์กำกับเป็นรูปแบบเดียวกัน แต่ละเครือข่ายบล็อคเชนก็สร้างเป็นอาณาจักรของเชนตัวเอง เช่น เชน Ethereum แอปพลิเคชั่นที่พัฒนาบน ETH ก็จะสามารถใช้ Token ได้ในเชนนี้เชนเดียว ด้วยเหตุนี้ จึงเกิดปัญหาที่ผู้ใช้อยากจะไปใช้ Token ต่างเชนจึงมีข้อจำกัด ซึ่งไม่สามารถทำงานร่วมกันระหว่างเชนได้ 

การแก้ปัญหาการทำงานร่วมกันข้ามเชนจึงมีไอเดียก็คือ Cross-chain ซะเลย บริดจ์ Token ข้ามเชน เพื่อนำไปใช้งานอีกบล็อคเชน ตัวอย่างที่ได้รับความนิยมคือ Wrapped Bitcoin (WBTC) เพื่อแปลง Bitcoin ให้เป็นมาตรฐาน ERC-20 นำมาใช้บนเครือข่าย Ethereum เป็นต้น เราจึงได้เห็นจำนวนเหรียญเกิดขึ้นมามากมาย เช่น weETH, cETH, aETH, cyETH, aETHc เป็นต้น 

จำนวนสินทรัพย์ หรือ TVL บน Blockchain Layer 1 ส่วนใหญ่จะอยู่ใน Ethereum แต่การเกิดขึ้นของ Blockchain Layer 1 อื่นตามมาอีกมามายก็ทำให้จำนวนสินทรัพย์กระจายไปยังเชนอื่นๆ จึงเกิดแนวคิดในการให้ทุกเชนสามารถทำงานร่วมกันได้ ชื่อว่า Multi-Chain

ที่มา-https://defillama.com/chains

แล้ว Cross-chain กับ Multi-Chain แตกต่างกันอย่างไร

Vitalik Buterin หนึ่งในผู้ก่อตั้ง Ethereum ได้ให้ความคิดเห็นว่าการเชื่อมโยงข้าม Blockchain อาจมีปัญหาเรื่องความปลอดภัย เพราะว่าสินทรัพย์ส่วนใหญ่จะไปรวมไว้เป็นกองกลางหรือมีศูนย์กลาง จึงอาจเสี่ยงที่สินทรัพย์จะโดนเจาะได้

My argument for why the future will be *multi-chain*, but it will not be *cross-chain*: there are fundamental limits to the security of bridges that hop across multiple "zones of sovereignty". From https://t.co/3g1GUvuA3A: pic.twitter.com/tEYz8vb59b

— vitalik.eth (@VitalikButerin) January 7, 2022

ตัวอย่างที่เห็นล่าสุดก็คือ  Ronin Network ระบบแลกเปลี่ยนเงินคริปโตเคอร์เรนซีของ Sky Mavis ผู้ให้บริการเกม NFT ชื่อดัง Axie Infinity ออกมาเปิดเผยว่าถูกแฮกเกอร์เจาะเข้าสู่ระบบ และขโมยเงินคริปโตฯ ไปได้ 625 ล้านดอลลาร์สหรัฐ แฮกเกอร์ได้นำเงินคริปโตฯ 2 สกุลออกไปจากระบบ Ronin bridge ซึ่งเป็นเหมือนสะพานในการแลกเปลี่ยนเงินระหว่างเชนต่างๆ หรือการ cross-chain

The Ronin bridge has been exploited for 173,600 Ethereum and 25.5M USDC.

The Ronin bridge and Katana Dex have been halted.

— Ronin (@Ronin_Network) March 29, 2022

 

แต่สิ่งที่ Polkadot และ Cosmos กำลังทำอยู่นั้น เรียกว่า Multi-chain หรือพูดให้เข้าใจง่ายๆ ก็คือ การไปอยู่ตำกว่า Layer-1 จึงถูกเรียกว่า Layer-0 สมมุติ Blockchain Layer-1 เป็นถนน Layer-0 ก็จะเปรียบเหมือนพื้นดินที่สร้างถนนให้มีเส้นทางเชื่อมกันบนพื้นดินเดียวกัน หรืออีกนัยหนึ่งจะเรียกว่า Internet of Blockchains การทำให้บล็อกเชนติดต่อสื่สารกันได้นั่นเอง

Cosmos Network 

Cosmos ชูโรงด้วยการจะเป็น “Internet of Blockchains” และขณะนี้ได้ดึงดูด DApps กว่า 260 ตัวเข้าสู่ Blockchain Cosmos เพราะมี Inter-Blockchain Communication (IBC) ควบคู่ไปกับ Cosmos Software Development Kit (SDK) ให้กับนักพัฒนาเพื่อเปิดใช้ cross-chain bridges ระหว่างบล็อกเชนกับ Ethereum Virtual Machine (EVM) มีซึ่งมี chain ใหญ่ๆใช้อย่าง : Binance Smart Chain, Polygon, Avalanche นอกจากนั้น Terra chain ก็ยังอยู่ใน IBC เช่นเดียวกัน

ที่มา-Delphi Digital

โครงสร้างของ Cosmos Network ประกอบไปด้วย 

1.Zone คือ ‘โปรเจค dApps’ หรือ ‘Blockchain’ ที่สร้างขึ้นจากการใช้ Cosmos SDK และ Tendermint ในกรณี Blockchain อื่น ๆ ที่ไม่ได้สร้างบน Cosmos สามารถเชื่อม dApps ได้ผ่าน Peg-Zone (เช่น BTC และ ETH) 

2.Hub ทำหน้าที่เชื่อมแต่ละ Zone เข้าด้วยกัน เพื่อให้ Zone ทำงานด้วยกันได้ง่าย ไม่จำกัดจำนวน Cosmos hub เป็น Hub แรก ที่สร้างขึ้นเพื่อเป็นตัวอย่าง ทำงานด้วยระบบ Proof of Stake โดยใช้ ATOM เป็น transaction fee หากไม่ต้องการสร้าง Hub เองสามารถนำ Zone มาเชื่อมต่อกับ Cosmos Hub ได้เลย Zone นั้นๆก็จะสามารถทำงานร่วมกับ Zone อื่นๆใน Hub เดียวกันได้

ที่มาภาพ cryptoseq

Polkadot Network

 เมื่อเทียบกับบล็อกเชนทั่วไป Polkadot จะใช้พลังงานไฟฟ้าน้อยที่สุดด้วยโมเดล nominated proof-of-stake (NPoS) ทำให้ใช้พลังงานเทียบเท่าประมาณ 6.6 ครัวเรือน(ของประเทศสหณัฐอเมริกา) ต่อปี และมี carbon footprint ต่ำที่สุดในบรรดาโปรเจคที่ใช้โมเดล proof of stake

.

โดยมี Parachain เป็น hub ของ Decentralized Platform ตั้งแต่ AMM ไปจนถึง Lending ตัวอย่างโปรเจกต์เช่น Polkadot Network : Moonriver (Moonbeam), Kusama, Khala (Phala) Network,Subsocial ที่ทำ Web3.0 เป็น decentralized social network platform และ Bit Country เป็นแพลตฟอร์มสำหรับเปิดตัว virtual world / metaverse เป็นต้น

โครงสร้างของ Polkadot

• Relay Chain เป็น เชนเสาหลักสำคัญที่ทำหน้าที่เชื่อมต่อกับเชนอื่นๆ

• Parachain เป็น เชนคู่ขนานกับ Relay Chain ทำหน้าที่คือให้ผู้พัฒนาสามารถสร้างเชนหรือเหรียญของตัวเองบน Parachain และ สามารถเชื่อมต่อกับเชนอื่น ๆ ผ่าน Polkadot ได้

• Parathreads เป็น เชนคู่ขนานที่ทำหน้าที่คล้ายกับ Parachain แต่ความแตกต่างคือ เป็นการเชื่อมต่อแบบชั่วคราว (Pay as you go)

ที่มา-Messari

Polkadot vs. Cosmos

1.โปรเจค dApps’ หรือ ‘Blockchain’ 

Polkadot ทั้งหมด 527 dApps ในขณะที่ Cosmos มีอย่างน้อย 262 dApps

2.Transaction latency

Cosmos ใช้เวลาตรวจสอบธุรกรรม 6–7 วินาที

Polkadot ใช้เวลาตรวจสอบธุรกรรม 12–60 วินาที

3.Address activity

Polkadot  มีบัญชี 1.02 ล้านเทียบกับ Cosmos 704,621 บัญชี

4.ระดับของการกระจายอำนาจ

Cosmos มีจำนวน active validators ที่ใช้งานอยู่ 150 ใน Cosmos, 115 ใน IRIS, 100 ใน Osmosis ปัจจุบัน ต้องมี ATOM ขั้นต่ำ 147,231 (~1.3 ล้านเหรียญสหรัฐ) เพื่อเป็น validators ของ Cosmos Hub และต้องมีขั้นต่ำ 1 ATOM สำหรับ delegate และตอนนี้ Total staked value อยู่ที่ ~$5B

.

Polkadot มีจำนวน active validators ที่ใช้งานอยู่ 297 ใน Polkadot และ 1000 ใน Kusama ปัจจุบันต้องมีขั้นต่ำ 1.75 ล้าน DOT (~ 33 ล้านดอลลาร์) เพื่อ validators ให้ Polkadot และต้องมีขั้นต่ำ 120 DOT สำหรับ delegate และตอนนี้ Total staked value อยู่ที่ ~ $12B

สรุปภาพรวม 

ทั้ง Cosmos และ Polkadot มีเป้าหมายคล้ายกันที่จะ scale ได้มากยิ่งขึ้น และสามารถทำงานร่วมกับเชนอื่นได้ โดยทั้งสองเชนมีโครงสร้างพื้นฐานในการสร้างบล็อกเชนแบบกำหนดเอง ซึ่งช่วยให้มีพื้นที่การกำหนดและออกแบบได้มากขึ้นสำหรับ Dapps ต่าง ๆ โดยใช้ Smart contract ส่วนความแตกต่างที่สำคัญในระดับโปรโตคอล (เช่น กลไกฉันทามติ โทโพโลยีความปลอดภัยทางเศรษฐกิจ) ที่ส่งผลกระทบต่อคุณสมบัติของแพลตฟอร์ม (เช่น การสื่อสารระหว่าง chain token Economics ประเภทของแอปพลิเคชัน) และวิธีที่ในการขยายchain หรือการ Scale (เช่น , การมีส่วนร่วมของผู้ตรวจสอบ, การระบุแหล่งที่มา) เป็นต้น

นอกจากนี้ ไม่ได้มีเพียงแค่ Cosmos และ Polkadot ที่มีเป้าหมายในการทำ Multi-Chain แต่ยังมี Blockchain Layer-1 ที่สามารถทำ Multi-Chain ได้ด้วยอย่าง Avalanche  หรืออาจจะเป็น Ethereum 2.0 ที่กำลังจะได้รับการอัพเกรดเวอร์ชัน  

หมายเหตุ- บทความนี้ไม่ใช่คำแนะนำการลงทุน แต่มีจุดประสงค์เพื่อการศึกษาเท่านั้น ข้อมูลในบทความนี้ เป็นเพียงความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียน อาจจะมีข้อมูลบางอย่างไม่ถูกต้อง ซึ่งอาจะเกิดขึ้นได้จากความไม่เข้าใจของผู้เขียน หรือความผิดพลาดของผู้เขียน นักลงทุนต้องทำการบ้านด้วยตัวเอง ตัดสินใจด้วยตัวเอง DYOR

ที่มา-(1) Coinman | Facebook

        (2) https://chaindebrief.com